«زُهد» به روایت دلپذیر امام حسن عسکری علیه السلام

یکی از شواهدی که نشان می دهد "زهد" در فرهنگ اهل بیت علیهم السلام در معنای دقیق و ظریفی استفاده شده است، روایت نورانی امام حسن عسکری علیه السلام می باشد. ایشان زاهدترین مردم را معرفی می کند.

یکی از فضایل اخلاقی مورد تشویق و ترغیب در روایات اهل بیت علیهم السلام صفت "زُهد" می باشد. گرچه تخلّق به این خلق پسندیده، آثار عملی فراوانی دارد ولی باید متذکر این نکته شد که چون زهد، به معناى بى رغبتى است(1)، در واقع یک حالت قلبى به شمار می آید نه عملى، چنانکه در قرآن کریم، درباره حضرت یوسف علیه السلام آمده است: «وَ شَرَوْهُ بِثَمَن بَخْس دَراهِمَ مَعْدُودَة و کانُوا فِیهِ مِنَ الزَّاهِدِین»؛ او را به بهایى اندک و به درهمى ناچیز فروختند و از خود زهد و بى رغبتى نسبت به او نشان دادند. (2) امیر المومنین علیه السلام در تعریف زهد می فرماید: "زهد در قرآن، در دو جمله خلاصه شده است: متاسف نشوید بر آن چه (از مادیات دنیا) از شما فوت می شود و شاد نگردید بر آن چه خدا به شما می دهد.(3) هر کس بر گذشته، اندوه نخورد و برای آینده، شادمان نشود، بر هر دو جانب زهد دست یافته است." (4)

بنا بر تصوّر بسیاری از مردم، شاید زاهدترین انسان ها کسی است که قوت غالبش نان خشک باشد و یا به جای فرش بر روی زیلو زندگی کند و ژنده پوش باشد و لباس های ساده و کهنه بر تن کند ولی حضرت تعریف متفاوتی ارائه می دهند: «ازهد الناس من ترک الحرام»، زاهدترین مرد کسی است که کار حرام را ترک کند و مرتکب حرام نشود