علت اهمیت زیارت عاشورا و فواید آن چیست؟

 علت اهمیت زیارت عاشورا و فواید آن چیست ؟  

درباره زیارت حضرت سیدالشهدا روایات فراوانى وجود دارد1 و در خصوص زیارت عاشوراى معروف، احادیث متعددى از امام باقر علیه‏السلام و امام صادق علیه‏السلام نقل شده است.2 امام باقر علیه‏السلام این زیارت را به یکى از اصحابش به نام «علقمة بن محمد حضرى» آموزش داده است. از آن جا که زیارت، نوعى اعلام موضع و مشخص کردن خط فکرى است و آثار سازنده عجیبى دارد، آن چه به عنوان متن زیارتى خوانده مى‏شود، از نظر محتوا و جهت‏دهى، از حساسیتى ویژه برخوردار است. به همین جهت، ائمه علیهم‏السلام با آموختن نحوه زیارت به یاران خود، به این عمل سازنده جهت و غناى بیشترى بخشیده‏اند؛ به گونه‏اى که زیارت‏نامه‏هاى رسیده از معصومان علیهم‏السلام - مانند زیارت جامعه کبیره، عاشورا، آل یاسین و ناحیه مقدسه - گنجینه‏اى از تعالیم و آموزش‏هاى عالى آنان است.

زیارت عاشورا - که از تعالیم امام باقر علیه‏السلام است - به سبب آثار سازنده فردى و اجتماعى و بیان مواضع فکرى و عقیدتى شیعه و نشانه

گرفتن خط انحراف، اهمیت ویژه‏اى دارد. شمارى از دستاوردهاى این زیارت عبارت است از:

1. ایجاد پیوند معنوى با خاندان عصمت و تشدید علاقه و محبت به آنان

این محبت موجب مى‏شود که زائر، آن بزرگان را الگوى خویش سازد و در جهت همسویى فکرى و عملى با آنان بکوشد؛ همچنان که در قسمتى

از زیارت، از خدا مى‏خواهد که زندگى و مرگش را یک‏سره همانند آنان قرار دهد؛ «اللهم اجعل محیاى محیا محمد و آل محمد و مماتى ممات محمد و آل محمد».

از آن جا که این محبت به خاطر خداوند است - و خاندان عصمت از آن جهت که‏الهى و منسوب به اویند، محبوب واقع شده‏اند - مایه تقّرب به خداوند است.
در قسمتى از این زیارت چنین مى‏خوانیم: «اللهم انى اتقرب الیک بالموالاة لنبیک و آل نبیک».

2. پیدایش روحیه ظلم ستیزى در زائر

تکرار لعن و نفرین بر ستم‏گران در این زیارت، موجب پیدایش روحیه ظلم‏ستیزى در زائر مى‏شود. او با اعلام برائت و نفرت از ستم‏گران و ابراز محبت

به پیروان حق و دوستان خاندان عصمت، پایه‏هاى ایمان دینى خود را مستحکم مى‏کند. مگر ایمان چیزى جز حب و بغض در راه خداست؛ «هل

الایمان الاّ الحب و البغض»؟ موءمن واقعى در برابر ستم، بى‏موضع نیست؛ از ستم‏گر نفرت و انزجار آشکارى دارد و با مظلوم و جبهه حق، اعلام

همراهى مى‏کند؛ «یا اباعبدالله! انى سلم لمن سالمکم و حرب لمن حاربکم».

3. دورى جستن از خط انحراف

در این زیارت، ریشه‏هاى ظلم هدف قرار مى‏گیرد؛ «فلعن الله امةً اسّست اساس الظلم و الجور علیکم اهل البیت و لعن الله امة دفعتکم عن

مقامکم و ازالتکم عن مراتبکم التى رتّبکم الله فیها». ستمى که در عاشورا تحقق یافت، در قلب تاریخ ستم ریشه دارد. این ظلم، یک حلقه از

حلقه‏هاى ستمى است که با انحراف مسیر اصیل خلافت آغاز شد.

4. الهام گرفتن، درس آموختن و الگو قرار دادن اسوه‏هاى هدایت

در این زیارت آمده است: «فاسئل الله الذى اکرمنى بمعرفتکم و معرفة اولیائکم و رزقنى البرائة من اعدائکم، ان یجعلنى معکم فى الدنیا و الآخرة

و ان یثبّت لى عندکم قدم صدق فى الدنیا و الاخرة». زائر پس از آن که به حق معرفت پیدا کرد و ستم و ستم‏گر را شناخت و از آنان دورى

جست، با ثبات قدم در مکتب خاندان عصمت و پیروى عملى از آنان، خود را در مسیر سعادت دنیا و آخرت قرار مى‏دهد؛ یعنى، اسوه‏ها و الگوهاى

هدایت را - که از سوى خداوند منصوب شده‏اند - سرمشق خود قرار مى‏دهد و همگامى با آنان را مى‏طلبد.

5. ترویج روحیه شهادت‏طلبى و ایثار و فداکارى در راه خدا.

6. احیاى مکتب و راه و هدف خاندان عصمت. پى‏نوشت

1. ابن قولویه، کامل الزیارات، ص180.

2. مجلسى، بحارالانوار، ج101، ص290؛ سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ص38؛ شیخ طوسى، مصباح المتهجد، ص 538، 542 و 547 .