بخش اول از سلسله مقالات گوهر دیدار :
در مورد زیارت قبور ائمه علیهم السلام ثوابهای بسیاری نقل شده است . اما زیارت مرقد امام هشتم علی بن موسی الرضا علیه السلام به دلیل موقعیت زمانی و مکانی و شرایط زائران ایشان در میان سایر قبور ائمه، علیهم السلام از اهمیت خاصی برخوردار است . حضرت امام جواد علیه السلام، در ضمن روایتی دلیل آن را چنین فرموده است :
« زیارت آگاهانه و خالصانه پدرم از زیارت جد بزرگوارم حضرت حسین، علیه السلام برتر است . چرا که زائران حرام او بسیارند، اما زائران حرم پدرم تنها زبدگان شیعه هستند .»(۱)
و یا حضرت امام کاظم، علیه السلام، فرمود :
« در میان زیارت کنندگان امام معصوم، زائران و شیفتگان کوی فرزندم علی بن موسی الرضا از نظر مقام و منزلت، والاتر و مقربترند .»(۲) چون آنها شیعیان دوازده امامی هستند .
به همین خاطر فواید و پاداشهای فراوان و بیشماری برای زیارت ثامن الائمه علیه السلام ذکر شده است . چنانچه وقتی محمد بزنطی نامهای از امام رضا علیه السلام، دریافت، در آن نوشته شده بود .
« به شیعیان من این پیام را برسانید که زیارت من معادل هزار حج ثواب دارد .»
او با شگفتی از فرزندشان امام جواد علیه السلام پرسید: آیا به راستی این کار معادل هزار حج است ؟ حضرت فرمود :
« آری به خدا قسم، بلکه معادل یک میلیون حج ثواب دارد، البته برای کسی که آشنای به حق امامت آن بزرگوار باشد و با این معرفت وی را زیارت نماید .» (۳)
و یا آنکه در روایتی به نقل از ابوصلت هروی آمده که امام هشتم علیه السلام فرمود:
« .. آگاه باشید ! هر کس مرا در این دیار غربت زیارت کند، خداوند پاداش یکصد هزار شهید، یکصد هزار صدیق، یکصد هزارحج و یکصد هزار مجاهد و رزمنده به او عطا خواهد نمود …» (۴)
و نیز فرموده است :
« هر کس مرا در آن سرزمین آگاهانه و خالصانه زیارت کند، همچون کسی است که پیامبر خدا را زیارت کرده است .» (۵)
وعدهی شفاعت و مغفرت برای زائران قبورائمه علیهم السلام
از حضرت امام صادق علیه السلام، نقل است که رسول خدا صلی الله علیه و آله، خطاب به امیر مومنان، علیه السلام، فرمود :
« ای ابوالحسن ! خداوند قبر تو قبور فرزندانت را قطعهای از قطعات بهشت قرار داده است . او دلهای نجیبان و برگزیدگان از بندگانش را به طرف شما گرایش داده، و آنها به خاطر تقرب به خداوند و محبت به رسول خدا، در راه رسیدن به قبورتان هر آزار و سختی را بر خود هموار می کنند و فراوان به زیارت شما میآیند . آنها از ویژه افرادی هستند که به شفاعت من راه یافته و به حضور من وارد می شوند . آنها در بهشت به زیارت من نایل میگردند، …..»(۶)
همچنین امام رضا علیه السلام در روایتی به زائرانش چنین وعده داده است :
« هر کس مرا با این فاصلهی دوری که دارم، زیارت کند، روز قیامت در سه موقف به فریادش میرسم و او را از شدت آن سه آسوده می کنم : « إذا تطایرت یمینا و شمالاً، عندالصراط و عند المیزان » (۷) یعنی وقتی که نامههای اعمال به دست چپ و راست داده می شود، به هنگام عبور از صراط، و زمان سنجش اعمال .»
حال کسانی که با معرفت و شناخت حقیقی نسبت به حق ائمه، علیهم السلام، توفیق زیارت قبور آنهارا پیدا میکنند، علاوه بر درک شفاعت ایشان در آخرت، در دنیا نیز مورد عنایت پروردگار قرار گرفته و مغفرت و آمرزش الهی شامل حال آنان می شود.
حضرت امام رضا علیه السلام فرمود:
«هر کس به زیارت من رهسپار شود و نسبت به حق من عارف باشد، دعایش مستجاب و گناهانش بخشوده می شود .» (۸)
آری ،دلهای مرده و آلوده به گناه و معصیت، آنگاه که رو به کوی محبوب می کنند، با زلال زیارت شستشو یافته، زنده و شاداب می گردند . همچون بدنهای آلودهای که با آبی زلال، پاک و نظیف می شوند و این بهترین و با ارزشترین « سوغات زیارت » است .
رسول خدا صلی الله علیه و آله، در ادامهی همان روایت پیشین، خطاب به امیر مومنان، علیه السلام فرمود :
« … ای علی ،آنان که قبر تو و فرزندانت را زیارت میکنند، همانند کسانی هستند که بعد از حج واجب، هفتاد حج به جای آورده باشند، و به هنگام بازگشت از زیارت شما، از آلودگیها پاک می شوند، مانند روزی که از مادر متولد شدهاند …. ولی افراد پست و فرومایه زائران قبور شما را نکوهش میکنند، گویی به گناه ناشایستی آلوده شدهاند ! آنها بدترین امت من هستند، شفاعت من به آنان نمی رسد و بر حوض من وارد نمی شوند .» (۹)
حال زائر عاقل و فهیم، پس از یک چنین پالایشی همواره می کوشد روح و جانش را به گناهی نیالاید و غبار معصیت بر آینهی پاک دلش ننشاند .و اگر لغزشی ناغافل از او سر زد، بیدرنگ توبه می کند همانگونه که پس از نظافت ظاهری و استحمام، مراقب است تا دوباره پیکرش آلوده و نجس نگردد و اگر نجاستی بر او نشست، بی درنگ آنرا میشوید و پاک مینماید .
پی نوشتها :
(۱) بحار الانوار ۱۰۲/۳۸٫
(۲) بحارالانوار ۱۰۲/۴۱ ح ۴۶ و / ۳۵ ح ۱۶٫
(۳) عیون اخبار الرضا ، باب ۶۲ ، ح ۱۰٫
(۴) بحارالانوار ۱۰۲/۳۲٫
(۵) بحارالانوار ۱۰۲/۳۱٫
(۶) بحارالانوار ۱۰۰/۱۲۰ ، ح۲۲٫
(۷) بحارالانوار ۱۰۲/۳۴٫
(۸) بحارالانوار ۱۰۲/۳۶٫
(۹) بحارالانوار ۱۰۰/۱۲۰ ح ۲۲٫